PL
DE
EN

Standort

Samo Życie

Poniższe artykuły zostały opublikowane w największym polskojęzycznym czasopiśmie w Niemczech „Samo Życie”. Rubryka ukazywała się w latach 2021-2022 i dotyczyła trudno przetłumaczalnych słów z języka polskiego na niemiecki.

Termin

Zarówno z języku polskim, jak i niemieckim termin oznacza konkretną datę, kiedy coś ma nastąpić. Możemy więc w obu językach przełożyć coś „na późniejszy termin” (auf einen späteren Termin verschieben). Także termin wizyty u lekarza lub rozprawy w sądzie to w języku niemieckim Termin. Sprawa komplikuje się w przypadku związków frazeologicznych, które mają nieco inne […]

Świadczenie

Można wyodrębnić trzy zasadnicze znaczenia tego słowa. Z jednej strony świadczenie to po prostu usługa „wyświadczana” komuś. W znaczeniu ściśle prawnym „świadczenie” to zachowanie się dłużnika zgodne z treścią zobowiązania, które służy zadośćuczynieniu interesowi wierzyciela. W trzecim znaczeniu świadczenia to płatności państwa opiekuńczego (np. w formie zasiłków) w celu ulepszenia bytu obywatela z uwagi na […]

Staż

Jak przetłumaczyć staż na język niemiecki? Praktikum to tłumaczenie nieprecyzyjne, ponieważ staż to coś więcej niż praktyki. Według słownika języka polskiego staż to «praktyczna nauka zawodu odbywana w jakiejś instytucji przez absolwentów szkoły lub studiów, czasem stanowiąca próbny okres ich pracy». W Niemczech funkcjonuje kilka odpowiedników, które są stosowane w zależności od zawodu i kontekstu. I […]

Starszy i młodszy

Przymiotniki te pojawiają się nagminnie przy różnych stanowiskach i funkcjach i bynajmniej nie oznaczają wieku danej osoby, ale jej staż i doświadczenie. „Młodszy” i „starszy” odnoszą się do awansu zawodowego. Jak oddać znaczenie tych słów w języku niemieckim? Generalnie stanowiska urzędnicze takie jak „młodszy specjalista” lub „młodszy aprobant” można tłumaczyć dodając stosowne określenie im höheren […]

Starosta i wójt

Odpowiednikiem polskiego wójta był na terenie średniowiecznych Niemiec Vogt, miejscowy zarządca, zwykle o szlacheckim rodowodzie. To słowo nie jest już używane. W administracji lokalnej w Niemczech napotkamy na Ortsvorsteher lub Bezirksvorsteher lub niekiedy po prostu na Bürgermeister, czyli po polsku „burmistrza”. Bürgermeister jest używany także w przypadku bardzo małych gmin. Duże miasta mają często kilku […]

Specjalista

Specjalista to ogólnie rzecz biorąc Fachmann lub Spezialist. „Specjalista” pojawia się jednak przy różnych nazwach zawodu, które mają utarte odpowiedniki w języku niemieckim. Jeśli chcemy być precyzyjni w przekładzie, to powinniśmy stosować sformułowania rzeczywiście stosowane. I tak na przykład odpowiednikiem „lekarza specjalisty” jest Facharzt. Prawnik specjalizujący się w jakiejś gałęzi prawa (i posiadający stosowny tytuł […]

Prezes

Prawie w każdej organizacji lub firmie napotkamy na prezesa. Sęk w tym, że w języku niemieckim jest kilka odpowiedników dla osób zajmujących takie stanowisko. Wybór właściwego słowa nie jest tylko kwestią stylistyczną, ponieważ niewłaściwie wybrane słowo może sprawić, że Niemiec nas niedokładnie zrozumie. Problem pojawia się na przykład w przypadku „prezesa zarządu”, którego trzeba różnie […]

Dowód

Dowód w najszerszym znaczeniu to po niemiecku Beweis. Jeśli mamy na myśli konkretny przedmiot stanowiący dowód, to jest to Beweisstück. Środki dowodowe (np. w postępowaniu karnym) to Beweismittel. Ich zbiór stanowi sytuację dowodową w sprawie, czyli Beweislage. Jeśli sędzia rozpatruje dowody, to dokonuje wówczas Beweiswürdigung. Jako „dowód“ tłumaczymy także słowa Nachweis i Ausweis, mają one […]

Asystent zamówienia