Samo Życie

Zarówno w prawie polskim, jak i niemieckim istnieje pojęcie więzi prawnej łączącej pracodawcę z osobą pracującą na stałe na jego rzecz. Tak zwany stosunek pracy (Arbeitsverhältnis) opiera się zazwyczaj na pisemnej umowie o pracę (Arbeitsvertrag). W takim wypadku określimy pracownika mianem Arbeitnehmer. Pracownicy z mianowania (w Polsce dotyczy to np. nauczycieli akademickich lub urzędników służby […]

To słowo ma wiele dosłownych i przenośnych znaczeń, co nastręcza sporo problemów przy tłumaczeniu na język obcy. Możemy być na przykład ogarnięci ciemnością lub mgłą, wówczas użyjemy w języku niemieckim umgeben lub (bardziej poetycko) umwoben. Możemy coś ogarnąć spojrzeniem, a więc betrachten lub anschauen. Wojna może „ogarnąć” kraj lub ogień może „ogarnąć” dom, w takich […]

Neutralnym i najczęściej używanym słowem jest z pewnością Bedienung. Można zastosować to słowo w odniesieniu do obsługi klienta lub gościa, ale także różnych przedmiotów i urządzeń (np. komputera). Analogicznie „samoobsługa” to Selbstbedienung. Synonimem Bedienung jest Handhabung wskazujące na manualną obsługę jakiegoś urządzenia. W języku technicznym napotkamy także na słowo Betrieb. Na przykład „obsługa sztaplarki” w […]

W prawie rzeczowym rozróżniamy „ruchomości” (np. samochód) oraz mienie nieruchome, czyli „nieruchomości”. Z zasady dla każdej nieruchomości w Polsce i Niemczech prowadzona jest księga wieczysta, czyli Grundbuch. W języku niemieckim popularnym określeniem na nieruchomość wszelkiego rodzaju jest słowo Immobilie. W terminologii prawniczej, z uwagi na różne rodzaje nieruchomości, stosuje się jednak inne sformułowania. I tak […]

Name w języku niemieckim może oznaczać nazwę, imię lub nazwisko. Jeśli chcemy być precyzyjni to na imię powiemy Vorname. W przypadku imienia rzeczywiście używanego (wołanego) powiemy Rufname. Niekiedy drugie imię jest określane mianem Mittelname (z punktu widzenia niemieckiego prawa o aktach stanu cywilnego nie jest to jednak prawidłowy termin). Z nazwiskiem pojawiają się problemy, bo […]

Sprawa wydaje się oczywista: liceum to po niemiecku Lyzeum, a gimnazjum to Gymnasium. Jeśli jednak użyjemy takiego dosłownego tłumaczenia, to w niemal każdym przypadku Niemiec nie zrozumie dokładnie, co mamy na myśli. Wynika to z faktu, że niemiecki system szkolnictwa znacząco różni się od polskiego. W II Rzeczpospolitej funkcjonowały ośmioklasowe gimnazja, do których uczęszczali uczniowie […]

„Renta” w języku polskim to okresowe świadczenie pieniężne dla osób niezdolnych do pracy lub współmałżonków zmarłego. „Emerytura” odnosi się do świadczenia stałego wypłacanego osobom po zaprzestaniu aktywności zawodowej. Zakres semantyczny niemieckiego słowa Rente obejmuje zarówno renty, jak i emerytury w znaczeniu polskim. Jak więc dokonać rozróżnienia, jeśli chcemy, aby Niemiec nas jednoznacznie zrozumiał? Problem można […]

Przy tłumaczeniu na język obcy nawet z pozoru proste słowa mogą nastręczyć trudności. Głównym źródłem kłopotów jest zazwyczaj kontekst ich użycia. Dobrym przykładem jest słowo „działalność”, na które istnieje kilka odpowiedników w języku niemieckim. Działalność zawodowa obejmująca wszelkie rodzaje prac to Berufstätigkeit lub Erwerbstätigkeit. W przypadku działalności w ramach zatrudnienia powiemy jednak Arbeitnehmertätigkeit, a w […]

Etymologii „warsztatu” trzeba się doszukiwać właśnie w języku niemieckim, tj. w słowie Werkstatt. Wywodzące się ze średniowiecza słowo to przede wszystkim miejsce pracy rzemieślnika. „Warsztat” ma jednak także inne znaczenia i pojawia się w różnych związkach frazeologicznych, które nastręczają kłopotów przy tłumaczeniu. Zajęcia praktyczne doskonalące jakąś umiejętność (np. warsztaty dziennikarskie) to w języku niemieckim też […]

Niemiecki Diplom to przykład wyjątkowo podstępnego „fałszywego przyjaciela”. Sięgające średniowiecza słowo jest rzeczywiście znane i stosowane we współczesnej niemczyźnie, oznacza ono jednak w 99% przypadków nie dowolne świadectwo potwierdzające ukończenie wykształcenia, ale konkretny tytuł zawodowy nadawany przez uczelnie wyższe na kierunkach nauk ścisłych (np. Diplom-Ingenieur lub Diplom-Chemiker). Diplom jest więc nazwą własną stopnia akademickiego (jak […]